Çalışanlara Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlerde ve Yemek Bedeli Ödemelerinde Sigorta Primi İstisnasına İlişkin SGK Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmıştır

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 97/7-(a) maddesinde yer alan “İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı” hükmü Danıştay 10. Dairesi’nin 08.05.2024 tarihli ve E.2023/170; K.2024/1853 sayılı Kararı ile, yemek yardımının ayni bir yardım olduğu, ayni yardım şeklindeki yemek yardımının işyerinde veya dışında verilmesinin ayni yardım niteliğini değiştirmeyeceği ve sadece yemek bedeli ödemelerinde kullanılabilecek olan yemek kartları ile sağlanan yemek yardımı tutarlarının ayni yardım kapsamında olması gerektiği belirtilerek, iptal edilmişti.

Söz konusu iptal kararı sonrasında 02.12.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 97/7-(a) maddesinde değişiklik yapılarak, iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmediği durumlarda, sigortalıya yemek verilmesiyle sağlanan menfaatlerin nakit olarak ya da yemek hizmeti dışında farklı amaçlarla da kullanılabilecek yemek kartı, çeki veya kupon gibi araçlarla sağlandığı hallerde, günlük istisna tutarının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Yönetim Kurulu tarafından belirleneceği açıklanmıştı. (04.12.2024 tarihli, 75 sayılı Duyurumuz)

Bu defa, SGK tarafından yayımlanan “31.12.2024 tarihli, 2024/17 sayılı Yemek Bedeli konulu Genelge” ile, 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesi’nde yer alan “2.1- Yemek paraları” alt başlığı 01.01.2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.

Söz konusu değişik sonrasında yemek bedeli ödenmek veya yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde SGK primi uygulamasına ilişkin detayları aşağıda bilgilerinize sunmaktayız.

Yemek Bedeli

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Yönetim Kurulu tarafından alınan 05.12.2024 tarihli, 2024/509 sayılı Karar ile 01.01.2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yemek bedelinin prime esas kazançtan istisna edilecek günlük tutarı 158 TL olarak belirlenmiştir.

Bu durumda, 01.01.2025 tarihinden itibaren (2025 yılı Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren) yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

Günlük İstisna Tutarı = 158,00 TL

Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı x 158,00 TL (Günlük İstisna Tutarı) = Aylık İstisna Tutarı Ödenen Yemek Bedeli – Aylık İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli

formülüyle hesaplanacaktır.

Asgari Ücret Yönetmeliği’nin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12. maddesinde yer alan “İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz” hükmü gereğince yemek bedelinin asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir.

Sigortalılara İşyerinde veya İşyerinin Müştemilatında Yemek Verilmesi Halinde Uygulama

İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında kendi imkanlarıyla yemek verilmesi amacıyla işverenler tarafından sigortalılara sağlanan bu menfaat sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Yemeğin işyerinde veya işyeri dışında yapıldığına bakılmaksızın, işverenlerin üçüncü şahıslarla anlaşarak yemek hizmetini kendi işyerinde veya müştemilatında sunması halinde, üçüncü şahıslara fatura karşılığı yapılan ödemeler de prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

İşverenlerce Sigortalılar İçin Üçüncü Kişilere Nakden Yapılan Yemek Ödemelerinde Uygulama

İşverenlerce sigortalılara yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatin üçüncü kişilere ait restoran ve bunun gibi yerlerde sağlanması halinde ödenen yemek bedelinin tamamı sigortalıların prime esas kazancına dahil edilmeyecektir.

Örnek: A işvereni çalıştırdığı sigortalıları için B lokantasından yemek hizmeti almak için anlaşmıştır. Bu durumda B lokantasından yemek hizmeti alan sigortalılar için yemek bedeli adı altında yapılan ödemeler prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

İşverenlerce Sigortalılara Nakit Olarak Verilen Yemek Bedelinde Uygulama

İşverenlerce sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük 158 TL’lik tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Örnek 4: A sigortalısına 2025/Ocak ayında 5.000 TL tutarında yemek bedeli ödenmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı göz önüne alındığında yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

158,00 TL x 22 Gün = 3.476 TL (Aylık İstisna Tutarı)

5.000 TL – 3.476 TL = 1.524 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)

olarak hesaplanacaktır.

Aynı işyerinde çalışan bazı sigortalılara işyerinde veya müştemilatında yemek verilmesi ve bazı sigortalılara da nakden ödeme yapılması halinde, nakden ödeme yapılan sigortalılara yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerin günlük 158 TL’lik tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Örnek: A işvereni tarafından işyerindeki 20 sigortalıya işyerinde yemek verilmesi ve kalan 30 sigortalıya yemek bedeli altında günlük 250 TL ödeme yapılması halinde, nakden ödeme yapılan 30 sigortalıya yemek bedeli adı altında ödemelerin günlük 158 TL’lik tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecek ancak bu tutarı aşan kısmı sigorta primine tabi olacaktır.

Yemek Bedelinin Yemek Kuponu, Yemek Kartı, Yemek Çeki Vb. Araçlarla Karşılanması Halinde Uygulama

Danıştay 10. Dairesi’nin E. 2023/170, K. 2024/1853 no.lu Kararı’nda; “Yemek yardımının ayni ya da nakdi olarak tespitinde isçi-işveren ilişkisinin esas alınması gerektiği, bir başka ifadeyle işverenin yemek yardımını isçiye fiilen “yemek vermek” seklinde sunması halinde, yemeğin işyeri ve müştemilatı içinde ya da dışında verilmesi fark etmeksizin yardımın “ayni yardım” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, işverenin söz konusu yemek bedelini 3. kişilere nakden ödemesinin de bu durumu değiştirmeyeceği, zira 3. kişilere yapılan ödemenin isçi tarafından başka amaçlarla kullanmasının mümkün olmadığı, bu nedenle isçinin işverene sunduğu emeğin karşılığı olan ücret ya da sair yan ödemeler kapsamında değerlendirilemeyeceği, aynı şekilde işverenin yemek yardımını isçiye yalnızca yemek bedelini ödemede kullanılmak üzere “yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla ödemesi” halinde de, isçinin söz konusu ödeme aracını nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanmasının mümkün olmaması nedeniyle ayni yardımın söz konusu olacağı, bununla birlikte işverenin yemek yardımını isçiye “nakit ya da yemek bedeli ödeme dışında da kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla ödemesi” halinde ayni yardımdan bahsedilemeyeceği ve bu halde yapılan nakdi ödemenin yalnızca davalı Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek kısmının prime esas kazanca tabi tutulmayacağı, bu tutarı asan kısmının sigorta primine tabi olduğu sonucuna varılmaktadır.” değerlendirmesinde bulunulmuştur.

Danıştay 10. Dairesi’nin E. 2023/170, K. 2024/1853 no.lu Kararına paralel olarak, yemek kartı/çeki/kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olmaması halinde, yemek kartı/çeki/kuponuna yüklenen tutar prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Örnek: İşveren (A)’nın çalıştırdığı sigortalılara 5.000 TL tutarında yemek kartı vermesi ve söz konusu kartın yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olmaması halinde, yemek kartına yüklenen 5.000 TL’lik tutar prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Ancak yemek kartı/çeki/kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olması halinde, günlük 158 TL’lik tutar prime esas kazanca tabi tutulmayacak ancak bu tutarı aşan kısım sigorta primine tabi olacaktır.

Örnek: A sigortalısına 2025/Ocak ayında 6.000 TL tutarında yemek kartı verilmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı ve verilen kartın yemek yenilmesi haricinde nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olması halinde yemek kartına yüklenen 6.000 TL’den prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

158,00 TL x 22 Gün = 3.476,00 TL (Aylık İstisna Tutarı)

6.000,00 TL – 3.476,00 TL = 2.524,00 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)

olarak hesaplanacaktır.

SGK tarafından yayımlanan 2024/17 sayılı Yemek Bedeli konulu Genelge’nin orijinal haline bu bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla.