Sizi Arayalım
Enflasyon Düzeltmesinin Kapsamı, Etkileri ve Vergisel Sonuçları

MAKALE: 26.02.2024/01

Enflasyon Düzeltmesinin Kapsamı, Etkileri ve Vergisel Sonuçları

Dr. Burçin Gözlüklü tarafından hazırlanan bu makalede, enflasyon düzeltmesinin kapsamı, etkileri ve vergisel sonuçları detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Vergi matrahlarına etkilerinden, düzeltilmiş bilançoların vergisel yansımalarına kadar birçok konuyu kapsayan bu makale, işletmelerin ve mükelleflerin enflasyon düzeltmesi sürecinde karşılaşabilecekleri önemli hususları içermektedir.

24.01.2024'te yayımlanan Centrum Time dergimizin 16. sayısında yer alan bu makalemize ve diğer içeriklere buradan ulaşabilirsiniz.

Enflasyon düzeltmesi, enflasyonist etkiler ve paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle gerçek durumu ifade etmeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmesi amacıyla enflasyonist etkilerden arındırılarak düzeltme işlemine tabi tutulmasıdır.

Düzeltme işleminin mali tabloların gerçek durumu ifade etmesini sağlayacağı gibi vergisel bir yansıması da olacaktır. Bu kapsamda, enflasyon düzeltmesinin düzeltme sonrasında vergi matrahlarına etkisini ele almaya çalışacağız.

Hali hazırdaki mevzuat düzenlemelerine göre; söz konusu enflasyon düzeltmesinin 2023 yılı hesapları üzerinde vergilemeye yönelik bir etkisi olmazken, 2024 yılının ilk geçici vergi döneminden itibaren, mükelleflerin bilançolarında yer alan parasal olmayan kıymetlerin büyüklüğüne ve aktif-pasif kalem ağırlığına göre vergileme üzerinde önemli etki oluşturacağı öngörülmektedir.

Enflasyon düzeltmesi en son 2004 takvim yılı itibarıyla yapılmış müteakip takvim yıllarında ise 2020 takvim yılına kadar gerekli koşulların oluşmaması, 2021 ve 2022 takvim yıllarında da 2023 takvim yılı sonuna kadar ertelenmesi (Geçici Mad. 33) nedeniyle, 2005-2022 yılları arasında geçen yıllarda (tam olarak 18 yıl) enflasyon düzeltmesi yapılamamıştır.

2021 takvim yılı dördüncü geçici vergi dönemi sonu itibariyle enflasyon düzeltmesi yapma şartları gerçekleşmesine rağmen 7352 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununa eklenen geçici 33. maddeyle, 2023 hesap dönemi sonuna kadar enflasyon düzeltmesi ertelenmiştir. 2023 hesap dönemi sonuna ait mali tabloların ise, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerektiği öngörülmüştür.

Bu kapsamda, Vergi Usul Kanunu’nun enflasyon düzeltmesini ihdas eden mükerrer 298’inci maddesinin (A) fıkrası ve Geçici 33’üncü maddesi kapsamında, tüm kurumlar vergisi mükellefleri ile bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri 31.12.2023 tarihli bilançolarındaki ve şartların devam etmesine bağlı olarak müteakip vergilendirme dönemlerinde “Parasal Olmayan Varlıklarını ve Parasal Olmayan İşletme Kaynaklarını” enflasyon düzeltmesine tabi tutmaları gerekecektir.

Çalışmamızda, enflasyon düzeltmesinin kapsamına, mahiyetine, şirketlere etkilerine ve vergisel sonuçlarına ilişkin tespit ve değerlendirmeler yapıyor olacağız.

Genel Olarak Enflasyon Düzeltmesi

Genel anlamda enflasyon düzeltmesi, paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere düzeltme işlemine tabi tutulmasıdır. Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesinde ise enflasyon düzeltmesi; "mali tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanması” şeklinde tanımlanmıştır.

Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde %10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer.

Yukarıdaki şartların sağlanması halinde mali tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetler maddedeki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.

Geçici vergi dönemlerinde oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine üçer aylık dönemlerin son ayı dâhil önceki 36 ay ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son 12 ay dikkate alınır.

Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla mali tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar.

Bir hesap dönemi içindeki geçici vergi dönemlerinin herhangi birinde düzeltme yapılması halinde takip eden geçici vergi dönemlerinde ve içinde bulunulan hesap dönemi sonunda da düzeltme yapılır.

Cumhurbaşkanı; bu maddede yer alan %100 oranını %35'e kadar indirmeye veya tekrar kanunî seviyesine kadar yükseltmeye, %10 oranını ise %25'e kadar çıkarmaya veya tekrar kanunî seviyesine kadar indirmeye yetkilidir.

Enflasyon düzeltmesi isteğe bağlı değil, zorunlu bir uygulamadır. Şartların gerçekleşmiş olması halinde kapsama giren mükellefler tarafından bu düzeltme zorunlu olarak yapılmalıdır.

Kimler Enflasyon Düzeltmesi Yapmalı?

Enflasyon düzeltmesi, kollektif, adî komandit, adî şirketler ve kurumlar vergisi mükellefi olan iş ortaklıkları dâhil kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yapılacaktır.

Bu koşullar altında enflasyon düzeltmesi, kollektif, adî komandit, adî şirketler ve kurumlar vergisi mükellefi olan iş ortaklıkları dâhil kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından mali tablolardan yalnızca bilançolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutacak, ayrıca hesap dönemi takvim yılı olanlar 31.12.2023 tarihli bilanço ile düzeltme şartlarının devam etmesi halinde izleyen geçici vergi ve hesap dönemleri sonu bilançolarını düzeltme işlemine tabi tutacaklardır.

Kurumlar vergisinden muaf olan ve bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin enflasyon düzeltmesi yapmaları zorunluluğu bulunmayıp, ihtiyari olarak düzeltme yapmaları mümkündür (OSB yönetimleri, kurumlar vergisinden muaf kooperatifler gibi).

Yeni işe başlayan mükelleflerin enflasyon düzeltmesine tabi olup olmadıkları da genel esaslara göre belirlenecektir.

Kazançlarını işletme hesabı esasına (zirai işletme hesabı dâhil) göre tespit eden mükellefler ile serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbabı mükellefler enflasyon düzeltmesi yapamazlar. Bu mükellefler sadece, amortismana tâbi iktisadi kıymetlerini Tebliğ’de yer alan düzeltilmiş tutarları üzerinden amortismana tâbi tutabilirler.

Kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen mükellefler, enflasyon düzeltmesi yapamazlar.

 

Kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen, ancak Türk para birimiyle kayıt yapmaya dönen mükelleflerden, Türk para birimiyle kayıt yapmaya başlanılan yıldan itibaren üç yıl geçmemiş olan mükellefler enflasyon düzeltmesi yapamazlar.

Enflasyon Düzeltmesi Yapma ve Kayıt Zamanı

Düzeltme işlemleri tabi olunan vergi türü dikkate alınarak, söz konusu dönemlere ait geçici vergi/gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin (süre uzatımları dâhil kanuni süre içerisinde) verilme tarihine kadar yapılır, düzeltmenin yapıldığı tarih itibarıyla yasal defter kayıtlarına intikal ettirilir.

2023 hesap dönemine ait gelir/kurumlar vergisi beyannamesi ekinde, 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltme öncesi hali ile düzeltme sonrasında oluşan haline birlikte yer verilecektir.

Bu durumda 31.12.2023 tarihli bilançosunun enflasyon düzeltmesine ilişkin hesaplamaların 2023 yılı kurumlar vergisi beyan dönemi içerisinde yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

2023 yılına ilişkin yapılan enflasyon düzeltmesine ait kayıtlar 2023 yılı yasal defterlerine, 2024 ve izleyen dönemlerde yapılacak enflasyon düzeltmesine ait kayıtlar da ilgili dönem defterlerine intikal ettirilecektir.

Enflasyon Düzeltmesini Nasıl Yapacağız?

Düzeltme işlemi; parasal olmayan varlık veya yükümlülüğün tarihi maliyetinin (düzeltmeye esas alınacak tutarın) düzeltme katsayısı ile çarpılması işlemidir. Dolayısıyla enflasyon düzeltmesi, parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştirilecektir. Enflasyon düzeltmesinde mükellefler aşağıdaki işlemleri sırasıyla yerine getireceklerdir.

  • Mali tabloda yer alan kıymetlerden hangilerinin parasal olmayan kıymet olduğu tespit edilecektir.
  • Parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarları bulunacaktır.
  • Parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde düzeltmeye esas tarihleri ve düzeltme/taşıma katsayıları belirlenecektir.
  • Düzeltmeye esas tutarlar ait oldukları düzeltme/taşıma katsayılarıyla çarpılacak ve parasal olmayan kıymetlerin düzeltilmiş tutarları hesaplanacak ve düzeltilmiş değerler ile düzeltme öncesi değerler arasındaki enflasyon farkları kayıtlara alınacaktır.
  • Parasal olmayan kıymetler düzeltilmiş değerleriyle, parasal kıymetler ise düzeltmeye tabi tutulmaksızın mali tabloda gösterilecektir.

Birikmiş Amortismanları Nasıl Düzelteceğiz?

Amortismana tabi iktisadi kıymetler için ayrılmış olan birikmiş amortismanlar, parasal olmayan kıymet mahiyetindedir ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır.

Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilecektir.

Vergi Usul Kanununun 320. maddesi gereği amortismana tabi iktisadi kıymetlerin üzerinden, daha önceki yıllarda ayrılmamış amortisman tutarları ayrılmış gibi kabul edilmeyecek ve enflasyon düzeltmesinde dikkate alınmayacaktır.

Ayrılmamış amortisman tutarları, enflasyon düzeltmesi sonrasında da gider olarak dikkate alınamayacaktır.

  • Amortismana tabi olup faydalı ömür süresini tamamlayan ve amortisman yoluyla değeri tamamen yok edilmiş iktisadi kıymetlerin ve birikmiş amortismanlar ile
  • Amortismana tabi olup faydalı ömür süresini tamamlayan ve işletme kayıtlarında iz bedeliyle takip edilmeye devam edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlerin

enflasyon düzeltmesine tabi tutulması ise ihtiyaridir.

Amortismana tabi olup faydalı ömür süresini tamamlamakla birlikte amortisman yoluyla değeri tamamen yok edilmemiş iktisadi kıymetlerin ve birikmiş amortismanlarının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekir.

Enflasyon Düzeltmesinde Vergi Ödeyecek Miyiz?

Enflasyon düzeltmesi, iktisadi kıymet değerlerin düzeltilmesi için geçici olarak yürürlüğe konulan diğer uygulamalardan farklı olarak bilançonun pasif kalemlerini de düzeltmekte ve böylece öz kaynakları ile çalışan firmaların enflasyondan olumsuz etkilenmelerini önlemektedir.

Bununla birlikte, 31.12.2023 tarihli bilanço üzerinden yapılan enflasyon düzeltmesinde ortaya çıkan kar ve zarar farkları 570 Geçmiş Yıllar Karları ile 580 Geçmiş Yıllar Zararları hesabında kayıtlara alınacak ve bu düzeltme üzerinden herhangi bir vergi ödenmeyecek veya vergisel avantaj sağlayacak etkileri kullanılamayacaktır. Dolayısıyla düzeltme işlemi sonucunda tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmeyecektir.

Enflasyon şartları devam ettiği sürece 2024 yılı ve devam eden yıllara yapılacak düzeltme işlemlerinden kaynaklanan kar/zarar ise geçici vergi dönemleri dahil kar ve zararla ilişkilendirilecek ve vergi matrahına doğrudan etki edecektir. Vergili enflasyon düzeltmesinde “Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesi, “Enflasyon Düzeltmesi Karları/Zararları” hesapları aracılığıyla “Dönem Karı veya Zararı Hesabı”na devredilerek kapatılacak ve verilen bakiye türüne göre işletmenin dönem kâr ya da zararı görülmüş olacaktır. Geçici vergi dönemleri ve hesap dönemi sonu itibariyle oluşan kâr ya da zarar, “Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesine göre bulunacaktır. Dolayısıyla, 2024 hesap dönemine ve şartların devamına bağlı olarak takip eden dönemlere ait vergi matrahı, enflasyon düzeltmesi sonrasında oluşan düzeltilmiş bilançoya göre tespit edilecektir.

Diğer taraftan, 31.12.2023 yılı bilançosunda yapılacak düzeltme işlemlerinin doğrudan vergi etkisi olmayacak; ancak 31.12.2023 bilançosunda düzeltilen parasal olmayan kalemler 2024 ve sonraki yıllarda düzeltilmiş değerleri üzerinden gider, maliyet veya gelir unsuru olarak dikkate alınacaklarından 31.12.2023 yılı bilançosunun düzeltilmesi 2024 ve takip eden yıllarda dolaylı olarak vergi etkisi yaratacaktır. Yani 2023 yılı düzeltmesi her ne kadar vergiye tabi olmayacak olsa da müteakip dönemlerde gider veya maliyet olarak dikkate alınacak olması ve takip eden dönemlerdeki düzeltmelerin bazını oluşturacağı için 2023 yılı düzeltmesi ayrıca önem arz etmektedir.

Enflasyon Düzeltmesinde Dikkate Değer Diğer Hususlar

Düzeltme sonrasında ortaya çıkan Mali Tablo daha güncel hale geleceğinden dolayı, mali tablo kullanıcılarına daha doğru bir bilgi verilecektir.

Stok affından kaynaklanan fonlar da düzeltme işlemlerine tabi olacak olup, vergisiz kar payı alma imkanı (düzeltilmemiş fon tutarı üstünden) devam edecektir.

Duran varlıkların maliyet değeri artacağından dolayı daha fazla amortisman gideri hesaplamak mümkün olabilecektir. Düzeltilmiş değerler üzerinden ilk amortisman 2024 yılından itibaren ayrılabilecektir.

Grup içi kredi kullanan firmalar için Örtülü Sermaye sınırı yükselecek ve buna bağlı olarak daha yüksek tutarda grup içi kredi kullanılmasının vergisel maliyetleri azalacaktır.

Özkaynaklarda meydana gelecek olan artış ile Finansman Gider Kısıtlaması uygulamasında yabancı kaynak/özkaynak aşım oranı azalacak ve daha az KKEG yapılarak daha az vergi ödenecektir.

Özsermaye kalemlerine ait düzeltme farkları işletmeden çekilemeyecektir, böyle bir durumun oluşması halinde söz konusu işlem vergiye tabi olacaktır.

Enflasyon düzeltmesine tabi tutulan parasal olmayan kıymetlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet olarak dikkate alınacaktır.

Düzeltme işlemine tabi tutulmuş olan 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetlerden amortismana tabi olmayan kıymetlerin (arsalar, iştirakler, stoklar gibi), düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zarar, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Amortismana tabi olmayan kıymetlerin 2024 yılı için yapılan düzeltme işlemi neticesinde bulunan yeni değerlerin altında bedelle satışında ise 2024 yılından kaynaklı düzeltmeye isabet eden bedel matrahın tespitinde zarar olarak kabul edilecektir.

Parasal olmayan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulacaktır.

Avanslar, depozitolar, hakedişler ve sabit kıymet yenileme fonu gibi işleyişi gereği ilgili olduğu hesaplara aktarılarak kapatılması mümkün olan hesapların kapatılması durumunda, bunlara ait enflasyon fark hesapları işletmeden çekilmiş sayılmayacaktır.

Öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları, düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kar dağıtımı sayılmayacaktır.

2023 Enflasyon Düzeltmesinin 2023 Yılının Karının Dağıtımına Etkisi

2023 yılına ilişkin enflasyon düzeltmesi neticesinde oluşan 2023 yılı geçmiş yıllar karları hesabı içinde yer alan; düzeltme öncesi geçmiş yıl ve/veya carî dönem ticari karının, 1/1/2024 tarihinden sonra kar dağıtımına konu edilmesi durumunda, dağıtılan tutar gelir ve kurumlar vergisine tabi tutulmayacaktır. (Sadece ortağın statüsüne göre kar payı stopajı söz konusu olabilecektir.)

2023 yılına ilişkin enflasyon düzeltmesi neticesinde oluşan 2023 yılı geçmiş yıllar karları hesabı içinde yer alan; 2023 yılı enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan geçmiş yıl karının herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi durumunda, nakledilen veya çekilen tutar bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacaktır. İlave olarak ortağın hukuki statüsüne göre kar payı stopajı da söz konusu olabilecektir.

2023 hesap dönemine ait düzeltme neticesinde oluşan geçmiş yıl karının kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilmesi mümkün olup, bu işlem kâr dağıtımı sayılmayacaktır.

2024 ve Müteakip Dönemlerde Enflasyon Düzeltmesi

31.12.2023 tarihini takip eden dönemlerde yapılacak olan enflasyon düzeltmesi gelir tablosu ile ilişkilendirilecek ve doğrudan kurumlar vergisi matrahını etkileyecektir. Bu kapsamda;

  • 2024 yılındaki parasal olmayan aktif kıymetlerin düzeltme farkları, parasal olmayan pasif kalemlerin (özkaynak hesapları dahil) düzeltme farklarından yüksekse vergi matrahında artış meydana gelecek ve daha fazla vergi ödenecektir.
  • 2024 yılındaki parasal olmayan pasif kıymetlerin (özkaynak hesapları dahil) düzeltme farkları, parasal olmayan aktif kalemlerin düzeltme farklarından yüksekse vergi matrahında azalma meydana gelecek ve daha az vergi ödenecektir.

2024 yılı için yapılacak enflasyon düzeltmesinde, 2023 yılı için yapılan enflasyon düzeltmesi neticesinde oluşan Geçmiş Yıl Karları/Zararları da taşıma katsayısı ile düzeltmeye konu edilecektir.

Mükellefler;

  • 2024 hesap dönemi başından itibaren verilecek yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri ile geçici vergi beyannamelerinde beyan edecekleri vergi matrahlarını tespit ederken, (düzeltilmiş 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançoya dayanan) 2024 ve sonraki hesap dönemlerine ait geçmiş yıl mali zararlarını, enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının varlığına/devamına bağlı olarak, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş tutarları ile dikkate alacaklardır.
  • 2024 hesap dönemi başından itibaren verilecek geçici vergi beyannameleri ile yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinde beyan edecekleri vergi matrahlarını tespit ederken, 2024 hesap dönemi başından itibaren gerçekleşen kanunen kabul edilmeyen giderler ile vergiden istisna edilmiş olan tutarları enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş tutarları ile dikkate alacaklardır. (GVK Geçici 61, KVK 32/A, Ar-Ge İndirimi kendi mevzuatlarına göre endekslenecektir)

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Çalışmamızda detaylı olarak açıkladığımız üzere, 31.12.2023 yılı bilançosunda yapılacak düzeltme işlemlerinin doğrudan vergi etkisi olmayacak; ancak 31.12.2023 bilançosunda düzeltilen parasal olmayan kalemler 2024 ve sonraki yıllarda düzeltilmiş değerleri üzerinden gider, maliyet veya gelir unsuru olarak dikkate alınacaklarından 31.12.2023 yılı bilançosunun düzeltilmesi 2024 ve takip eden yıllarda dolaylı olarak vergi etkisi yaratacaktır. Yani 2023 yılı düzeltmesi her ne kadar vergiye tabi olmayacak olsa da müteakip dönemlerde gider veya maliyet olarak dikkate alınacak olması ve takip eden dönemlerdeki düzeltmelerin bazını oluşturacağı için 2023 yılı düzeltmesi ayrıca önem arz etmektedir. Bu kapsamda yapılacak düzeltme işlemlerinde alternatif düzeltme yöntemleri bulunduğu ve her yöntemin farkı matematiksel sonuçları bulunduğu göz önüne alındığında yapılacak düzeltme işleminde, düzeltme yapılan şirketin şartlarına ve takip eden dönemdeki projeksiyonlarına göre hesaplamanın özelleştirilmesi önem arz etmektedir.

İktisadi kıymetlerin 2024 yılından itibaren düzeltilmesi sonucu oluşan enflasyon düzeltme farkı öncelikle vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacak amortismanları ise düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanacaktır. Bu durum 2024 ve sonraki dönemlerde enflasyon düzeltmesinde, değer artışları üzerinden verginin önceden ödenmesi söz konusu olacaktır. Amortismana tabi olmayan arsa, iştirak hisseleri gibi amortismana tabi olmayan parasal olmayan kalemlerin 2024 ve sonraki dönemlerde enflasyon düzeltmelerinin oluşturduğu vergi etkisi ancak bu arsa veya iştirak hissesi satıldığında telafi edilebilecektir. Binek otomobillere ilişkin gider kısıtlaması enflasyon düzeltmesi uygulamasında da amir hüküm olaya devam edeceği ve bu kıymetlerin düzeltilmesinde ödenen verginin araçlar satılmadıkça düzeltmenin lehe etkisinin realize edilemeyeceği göz önüne alınarak kiralık araç seçeneği değerlendirmeye alınabilir.

Enflasyon düzeltmesine tâbi tutulan parasal olmayan kıymetlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet olarak dikkate alınacaktır. Düzeltme işlemine tabi tutulmuş olan 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetlerden amortismana tabi olmayan kıymetlerin (arsalar, iştirakler, stoklar gibi), düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zarar, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınmayacaktır. Ancak Tebliğ’de yapılan bu belirlemenin kanuni dayanağı bulunmadığı için bu durumda olan mükellefler ihtirazi kayıt seçeneğini kullanabileceklerdir.