Bazı Mükellefler Gerçek Usulde Vergilendirme Kapsamına Alınarak Basit Usulün Kapsamı Daraltılmıştır

Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun 46. maddesinde ise basit usulde ticari kazancın, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet fark olduğu; bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak VUK hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanacağı ve bu suretle tespit ve beyan olunan kazancın vergi tarhına esas alınacağına hükmedilmiştir. GVK’nın 47. maddesinde ise basit usule tabi olmanın genel şartlarına, 48. maddesinde basit usule tabi olmanın özel şartlarına yer verilmektedir.

26.10.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7338 sayılı Kanun ile, GVK’ya eklenen mükerrer 20/A maddesinde, GVK’nın 47 ve 48. maddelerinde yazılı şartları karşılayarak kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin bu kazançlarının, gelir vergisinden istisna edildiği düzenlenmiştir. (30.10.2021 tarihli, 9 sayılı Rehberimiz) İstisna kapsamındaki bu kazançlar için yıllık beyanname verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu kazançlar beyannameye dâhil edilmeyecektir. Bu mükelleflere yapılan ödemeler stopaja da tabi olmadığı gibi Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-a maddesi uyarınca basit usulde tespit edilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna tutulmaktadır.

Diğer yandan GVK’nın 51. maddesinde, Kanunun 47 ve 48. maddesindeki şartları sağlasalar bile bazı mükelleflerin basit usulden yararlanamayacağı belirtilmiş olup Cumhurbaşkanı’na iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibariyle veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenlerin belirlenmesi konusunda yetki verilmiştir.

Bu defa, 09.09.2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı” ile söz konusu yetki kullanılarak 01.01.2026 tarihi itibariyle bazı mükellefler gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmıştır.

10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca; büyükşehir belediyesi olan illerde, bir önceki takvim yılının son günü itibarıyla TÜİK tarafından yayımlanan son verilere göre nüfusu 30.000’i geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere;

• Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar,
• Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (Münhasıran bir işyeri açmaksızın gezici olarak veya pazar takibi suretiyle perakende emtia alım-satımı ile uğraşanlar hariç)
• İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar,
• Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar,
• Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler,
• Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler,
• Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar

01.01.2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilecektir. Bu Karar 01.01.2026 tarihinde yürürlüğe girecek, yani yukarıda sayılan basit usulün kapsamından çıkarılan mükelleflere tanınan gelir vergisi istisnası son olarak 2025 kazançları için uygulanacaktır. Aynı zamanda bu mükelleflerin 01.01.2026 tarihinden sonra yapacakları teslimler ve hizmet ifaları da KDV’ye tabi olacaktır.

10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı”nın Resmi Gazete’de yayımlanan orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla.