Serbest Döviz Fonlarının Portföy Kazançlarına Yönelik 15% Oranında Stopaj Uygulaması Getirilmiştir

Bilindiği üzere, Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)’nun 5/1-d maddesi gereğince, Türkiye’de kurulu menkul kıymetler yatırım fonlarının (ve bu kapsamda serbest döviz fonlarının) portföy işletmeciliğinden doğan kazançları kurumlar vergisinden istisnadır. Sözü edilen kazançların stopaj yoluyla vergilendirilmesi öngörülmüş olmakla birlikte, stopaj oranı %0 olarak belirlendiğinden bu kazançlar üzerinden stopaj vergilemesi de yapılmamaktadır.

Menkul kıymet yatırım fonu katılma belgeleri üzerindeki vergileme ilgili katılma paylarının elden çıkarılması aşamasında banka ve/veya aracı kurumlar bünyesinde stopaj kesintisi yoluyla yapılmaktadır. Sözü edilen stopajın oranı, yatırımcının kurumlar vergisi mükellefi olduğu hallerde %0, gerçek kişi olduğu hallerde ise, hisse senedi yoğun fonlar haricindeki tüm fonlarda %10, hisse senedi yoğun fonlarda ise %0 olarak uygulanmaktadır. Söz konusu kazançlar için gerçek kişiler tarafından yıllık beyanname verilmemekte; ancak aynı tür menkul kıymetler için yıl içinde oluşan zararların mahsubu imkanından yararlanmak isteyenler Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun 67/11. maddesinde yer alan ihtiyari beyan uygulamasından yararlanabilmektedir. Kurumlar vergisi mükellefleri ise bu kazançları için beyanname vermekte ve üzerinden %22 oranında kurumlar vergisi ödemektedir.

Yukarıda yer alan açıklamalardan görüleceği üzere, serbest döviz fonlarının vergilendirilmesi sürecinde iki ayrı stopaj söz konusudur. Bunlardan ilki, kurumlar vergisinden istisna portföy işletmeciliğinden doğan kazançlar için fon bünyesinde ortaya çıkmakta ve %0 oranında uygulanmaktadır. Sözü edilen %0 oranındaki stopaj 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile belirlenmiş bulunmaktadır. Stopaj oranlarından ikincisi ise, alım satımına aracılık ettikleri fonlar üzerinden banka ve/veya aracı kurumlar bünyesinde ortaya çıkmakta ve halen yatırımcının statüsüne bağlı olarak kurumlar vergisi mükellefi yatırımcılar için %0, gerçek kişi yatırımcılar için ise %10 olarak uygulanmaktadır. Sözü edilen %10 oranındaki stopaj da 2006/10731 sayılı BKK ile belirlenmiş, kurumlar vergisi mükellefleri için geçerli %0 oranındaki stopaj ise 6009 sayılı Kanunla getirilmiştir.

Bu defa, 03.06.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “2604 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı” ile, stopaj oranlarının belirlendiği yukarıda belirtilen 2006/10731 sayılı BKK’nın 1/1. maddesinin (b) bendine alt bent eklenmek suretiyle, sçz konusu stopaj oranlarından ilki, yani %0 olarak uygulanmakta olan oran, serbest döviz fonları yönünden %15’e yükseltilmiştir. Buna göre, serbest döviz fonların kurumlar vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları üzerinden, dağıtılsın veya dağıtılmasın %15 oranında vergi tevkifatı yapılacaktır.

Diğer türden yatırım fonları ile yatırım ortaklıklarının vergi oranlarında herhangi bir değişiklik bulunmamaktadır. Benzer şekilde, serbest döviz fonları da dahil olmak üzere, fon katılma belgelerinin alım satımında uygulanan vergileme ve stopaj oranlarında da değişiklik bulunmamakta olup, yukarıda özetlenen eski uygulama aynen devam etmektedir.

İşbu Duyuru konusu Karar, 03.06.2020 tarihinden itibaren serbest döviz fonların portföy işletmeciliğinden doğan kazançlara uygulanmak üzere, anılan tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.

SERBEST DÖVİZ FONU NEDİR?

Serbest döviz fonları; fon toplam değerinin en az %80’inin devamlı olarak yerli ve yabancı ihraççıların döviz cinsinden ihraç edilmiş para ve sermaye piyasası araçlarından oluştuğu fonlardır.

Bununla birlikte, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nun 02.06.2020 tarihinde yayımladığı 33/673 sayılı İlke Kararı ile, serbest döviz fonların portföylerinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yurtiçinde ve yurt dışında, yerli ihraççıların ise sadece yurt dışında döviz cinsinden ihraç ettikleri borçlanma araçlarını ve kira sertifikalarını bulundurabilecekleri karara bağlanmış ve fon portföyü dahil edilebilecek özel sektör menkul kıymetleri sınırlandırılmıştır.

Sözü edilen Karar ile, Hazinenin yurtiçinden döviz borçlanması imkanlarının artırılmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır. İlke Kararı’nda, fon portföyüne dahil edilebilecek olan yabancı varlık ve işlemler için de üst sınır konulmuş ve mevcut fon değerinin en fazla %3’ü oranında yabancı varlık ve işlemlerin fon portföyüne dahil edilebileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. (SPK’nın 33/673 sayılı İlke Kararına bu linkten ulaşılabilir.)

Saygılarımızla.