Mayıs Ayı İçinde Yerine Getirilmesi Gereken Bazı Mali Yükümlülükler İle Bu Yükümlülüklere İlişkin Süre Uzatımı Uygulamaları

Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi olarak ilan edilen koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen belli mükelleflerin mücbir sebep kapsamında bulundukları ilan edilmiş ve bu mükelleflerin beyan/bildirim yükümlülüklerinde süre uzatımına gidilmiştir. Ancak söz konusu mücbir sebep hali nedeniyle getirilen süre uzatımı uygulaması, tüm vergisel yükümlülükleri kapsamadığından bazı vergisel yükümlülüklere ilişkin sürelerde değişiklik olmamıştır.

Diğer taraftan, Mayıs ayı her ay düzenli olarak verilen beyanname ve bildirimlerin yanı sıra çeşitli yıllık bildirim yükümlülükleri getirmesi açısından özellik arz etmektedir. Bu çerçevede, Mayıs ayı içinde yabancı sermayeli (ortaklı) şirketler ile irtibat büroları tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülükler, 11.05.2020 tarihinde yayınladığımız Duyuruda yer almıştır.

İşbu Duyuru ise, mükelleflerin ekseriyetini ilgilendiren ve her ay düzenli olarak verilen beyanname ve bildirimler dışında kalan Mayıs ayına ilişkin çeşitli mali yükümlülükleri hatırlatma amacıyla hazırlanmıştır.

I.  VERGİ LEVHALARININ İNTERNET VERGİ DAİRESİ ÜZERİNDEN KAĞIDA AKTARILMASI VE İŞYERİNDE BULUNDURULMASI

27.05.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 408 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile vergi levhalarının işyerine asılması zorunluluğu kaldırılarak internet vergi dairesi temin edilen elektronik belgenin yazdırılması ve işyerinde bulundurulması uygulamasına geçilmiştir.

Buna göre, Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda oluşturulan ve internet vergi dairesine aktarılan vergi levhalarının, mükellefler tarafından Mayıs ayı sonuna kadar internet vergi dairesi üzerinden kağıda aktarılması ve istenildiğinde ibraz edilmek üzere işyerinde bulundurulması gerekmektedir. Bu vergi levhalarının vergi dairelerine veya meslek mensuplarına (SMMM veya YMM) tasdik ettirilmesi gerekmemekte olup, sistem tarafından verilen onay kodu vergi levhasının tasdiki hükmündedir.

Vergi levhalarının işyerinde bulundurulmadığının tespiti halinde her bir tespit için VUK’un 353/4. maddesi uyarınca (2020 yılı için) 350 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

II. YATIRIM İNDİRİMİ STOPAJININ BEYANI VE ÖDENMESİ

Yatırım indiriminden yararlanan kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılan tutarın, Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun mülga Ek 1-6. maddelerine istinaden hak kazanılan kısımları üzerinden GVK’nın geçici 61. ve 69. maddeleri uyarınca %19,8 oranında stopaj yapılması gerekmektedir. Sözü edilen verginin, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde yapılan indirim ile doğduğu kabul edildiğinden, kâr dağıtımı yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği dönemi takip eden ayın 23. günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilerek, aynı ayın 26. günü akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir.

Kurumlar vergisi beyanının normalde 30.04.2020 günü sonuna kadar verilmesi gerektiğinden sözü edilen stopajın beyan ve ödeme yükümlülüğünün Mayıs ayı içinde yerine getirilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, 127 sayılı VUK Sirküleri ile 2019 hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 01.06.2020 tarihine kadar uzatılmış olduğundan, 2019 yılı kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde indirim konusu yapılacak yatırım indirimi tutarları üzerinden %19,8 oranında hesaplanacak yatırım indirimi stopajlarının beyannamenin verildiği tarihi izleyen Temmuz ayının 23. günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilmesi ve aynı ayın 26.  günü akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir.

Diğer yandan GVK’nın mülga Ek 1-6. maddeleri kapsamına giren yatırımlar dışında kalan (GVK’nın mülga 19. maddesi kapsamındaki) yatırımlar nedeniyle oluşan yatırım indirimi haklarının kullanımında stopaj yapılması söz konusu olmamaktadır.

III. ELEKTRİK ÜRETİMİ LİSANS HARÇLARI YILLIK HARÇ ÖDEMESİ

Harçlar Kanunu’nun 113. maddesi ile Kanuna bağlı (8) sayılı tarifenin “XV-Elektrik üretimi lisans harçları” başlıklı bölümü uyarınca, Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında, özelleştirme bedeli, lisans ihale bedeli ve su kullanım bedeli ödemeksizin hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretim faaliyetinde bulunanların (Kamu Kuruluşları hariç) bu faaliyetlerden elde ettikleri bir önceki yıl gayrisafi iş hasılatı üzerinden binde 15 oranında harç ödemeleri gerekmektedir.

Elektrik üretimi lisans harçları her yıl kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde mükelleflerce verilen bildirim üzerine, elektrik üretim faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi iş hasılatı esas alınarak tahakkuk ettirilmektedir. Bu harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmemekte ve Mayıs ayı içinde ödenmesi gerekmektedir.

127 sayılı VUK Sirküleri ile 2019 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süreleri 01.06.2020 tarihine kadar uzatıldığından söz konusu harcın hesaplanmasına esas teşkil edecek olan iş hasılatının beyanname verilmesiyle birlikte netleşeceğinden hareketle, bu harcın ödeme süresinin de kendiliğinden uzadığı görüşündeyiz. Bununla birlikte sürenin hangi tarihe uzadığı konusunda tereddütler bulunmaktadır. Örneğin, 1 Haziran’da verilecek olan bir kurumlar vergisi beyannamesi yukarıda belirtilen harcın ödeme süresinin Temmuz sonuna kadar uzadığı iddia edilebilir. Zira normal düzenlemede bildirimin verilme dönemi Nisan ayı iken ödeme dönemi ise bu dönemi takip eden Mayıs ayıdır. Hal böyle olmakla birlikte, resmi kurumlarca açıklama yapılmadığı takdirde, risk almamak adına, Mayıs ayında verilen beyannameler için Mayıs ayının son gününün, 1 Haziran’da verilecek olan beyannameler için de Haziran ayının son gününün ödemenin son günü olarak dikkate alınmasını öneriyoruz. Bununla birlikte, Kanunda Mayıs ayında ödemenin yapılması gerektiği açık olarak ifade edildiğinden, beyannamenin son güne bırakılmayıp Mayıs ayı sonuna kadar ilgili bildirimin ve ödemenin yapılmasının en ihtiyatlı (ve doğru) olan uygulama olacağı görüşündeyiz.

IV. YURTİÇİNDEN VE YURTDIŞINDAN SAĞLANAN YABANCI PARA NAKDİ KREDİLER İLE DÖVİZE ENDEKSLİ KREDİLERİNİN TOPLAMI 15 MİLYON ABD DOLARI VE ÜSTÜNDE OLAN FİRMALARIN MERKEZ BANKASINA BİLDİRİM VE BAĞIMSIZ DENETİM YAPTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Yurtiçinden ve yurtdışından sağlanan yabancı para cinsi nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerin toplamı 15 milyon ABD Doları ve üstünde olan firmaların Merkez Bankasına (TCMB) bildirimde bulunma ve bağımsız denetim yaptırma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu çerçevede, yıllık hesap dönemine ilişkin bildirilen verilerin ara dönemlerde bildirilen veriler ile tutarlılığı yönünden yapılacak olan denetimin, denetçi tarafından Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) düzenlemelerine uygun olarak izleyen yılın Mayıs ayı sonuna kadar tamamlanması ve raporlanması gerekmektedir.

Bununla birlikte, TCMB tarafından yayımlanan Duyuru ile;

• Normal süresi 31.03.2020 olan Sistemik Risk Veri Takip Sistemi 2019 yılı yıllık raporlarının bildirim süresinin 30.04.2020 tarihine,
• Normal süresi 31.05.2020 olan denetim süresinin ise 30.06.2020 tarihine

uzatıldığını belirtmek isteriz.

V. EMLAK VERGİSİ VE BU VERGİ İLE BİRLİKTE TAHSİL EDİLEN VERGİLERİN BİRİNCİ TAKSİT ÖDEMELERİ

Emlak Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca, emlak vergisi Mayıs ve Kasım ayları sonuna kadar olmak üzere iki taksit halinde ödenmektedir. Ayrıca, emlak vergisinin %10’u oranında hesaplanacak olan Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı’nın da emlak vergisi taksitleri ile birlikte ödenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, işyerlerine ait çevre temizlik vergisi tutarı da emlak vergisi taksit süreleri içinde ödenir. (Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su faturalarında ayrıca gösterilmek suretiyle tahsil edilmektedir)

Diğer taraftan, Hazine ve Maliye Bakanlığınca 24.03.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 518 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen ve Tebliğ kapsamında belirlenen faaliyet konularında bulunan mükelleflerin mücbir sebep kapsamında bulundukları ilan edilmiş ve ilgili mükelleflerin Mart, Nisan ve Mayıs dönemlerine ait KDV ve Muhtasar beyannamelerinin verilme ve ödeme sürelerinin uzatılmıştır. Diğer bir ifadeyle, tüm vergisel mükellefiyetleri kapsayan genel bir mücbir sebep hali söz konusu değildir. Dolayısıyla, mücbir sebep kapsamında olsun ya da olmasın tüm mükelleflerce emlak vergisinin (ve anılan diğer vergilerin) normal süresinde ödenmesi gerekir.

Bununla birlikte, anılan Tebliğ ile 65 yaş ve üstünde olması veya kronik rahatsızlığı bulunması nedeniyle sokağa çıkma kısıtlaması kapsamına alınan mükelleflerin de (SMMM/YMM’ler dahil) kısıtlama süresince mücbir sebep halinde bulundukları kabul edilmiş ve mücbir sebep dönemine ilişkin verilemeyen beyanname/bildirimlerin verilme süreleri ile bunlara istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin son günü, sokağa çıkma yasağının sona ereceği günü takip eden 15. günün sonuna kadar uzatılmıştır. Aynı imkan beyannameleri bu nitelikteki SMMM/YMM’ler tarafından verilen mükellefler için de geçerlidir.

Ayrıca, 518 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin yayımlanmasından sonra, İçişleri Bakanlığınca 03.04.2020 tarihinden itibaren 01.01.2000 tarihinden sonra doğanlar da sokağa çıkma kısıtlaması kapsamına alınmış olduğundan, bu mükelleflerin de mücbir sebep halinde oldukları kabul edilecek ve bu döneme ilişkin verilemeyen beyanname/bildirimlerin verilme süreleri ile bunlara istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin son günü, sokağa çıkma kısıtlamasının sona ereceği günü takip eden 15. günün sonuna kadar uzatılmış olacaktır.

 Buna göre, 518 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği uyarınca mücbir sebep kapsamına alınan mükelleflerden;

• 65 yaş ve üstünde olması veya kronik rahatsızlığı bulunması nedeniyle sokağa çıkma kısıtlaması kapsamına alınan mükelleflerin ve vergi beyannameleri bu kapsamdaki meslek mensupları (SMMM/YMM’ler) tarafından verilen diğer mükelleflerin 24.03.2020 tarihi itibariyle,
• 01.01.2000 tarihinden sonra doğan mükelleflerin 03.04.2020 tarihi itibariyle

yerine getirmek zorunda oldukları tüm vergisel yükümlüklerinin süresi uzadığından bu mükelleflerin Mayıs sonuna kadar ödemek zorunda oldukları emlak vergisi birinci taksiti ödeme süreleri de, sokağa çıkma kısıtlamasının sona ereceği günü takip eden 15. günün sonuna kadar uzamıştır.

Öte yandan, sonradan İçişleri Bakanlığınca doğum tarihi 01.01.2000 - 01.01.2002 tarihleri arasında olmakla beraber;

• Kamu kurum ve kuruluşlarında memur, sözleşmeli personel veya işçi statüsünde görevli olanlar,
• Özel sektörde düzenli bir işe sahip olan ve sosyal güvenlik kayıt belgesi ile bu durumu belgeleyenler,
• Tarımsal üretimin sürekliliği açısından önemli bir fonksiyona sahip olan ve iller arasındaki planlama, seyahat ve konaklama koşulları 03.04.2020 tarih ve 6202 sayılı Genelge ile düzenlenen mevsimlik tarım işçileri

sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulmuştur. Dolayısıyla, bunlar için mücbir sebep hali geçerli olmayacak ve bu mükelleflerin vergisel ödevlerini normal süreleri içinde yerine getirmeleri gerekecektir.

VI. VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ ÖDEMELERİ

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 19. maddesine göre veraset ve intikal vergisinin, tahakkukundan itibaren 3 yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere altı eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, ilgili mükelleflerce adlarına tahakkuk eden veraset ve intikal vergilerinin ilgili taksitleri Mayıs ayı sonuna kadar ödenmelidir. 

Saygılarımızla.