Sizi Arayalım
7341 Sayılı Kanun (TİM ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun)

REHBER: 12.11.2021/10

7341 Sayılı Kanun (TİM ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun)

06.11.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “7341 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile ilgili olarak Centrum tarafından hazırlanan Rehbere aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Ticaret Bakanlığının koordinesinde, ihracatçıların finansmana erişim ve kredi kefalet sorunlarının çözümüne katkı sağlamak amacıyla İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin (İGE A.Ş.’nin) kuruluş sürecinin tamamlandığı Ticaret Bakanlığının 15.10.2021 tarihli duyurusu ile kamuoyu ile paylaşılmıştı.

Söz konusu Duyuruda, ihracatın, ekonomik büyüme üzerindeki pozitif etkisinin artırılması ve sürdürülebilir kılınması için tabana yayılmasının önem taşıdığı, firmaların ihracat kapasitesinin ve uluslararası pazardaki rekabet gücünün artırılması gerekirken, buna yönelik en önemli enstrümanlardan birisinin ihracatçı firmaların finansmana erişiminin kolaylaştırılması olduğu belirtilmişti.

Ayrıca, İGE, sadece ihracatçıların erişimine açık, ihracatçıların finansmana erişiminde teminat sorununu ortadan kaldırmayı amaçlayan bir fon olarak kurulduğu, İGE aracılığıyla, teminat yetersizliği nedeniyle çeşitli kredi ve destek imkanlarından yeterince yararlanamayan ihracatçıların krediye erişimleri kefalet suretiyle sağlanacağı bu vesileyle ihracatçıların, kredi almak için fabrikasını, arsasını bankaya ipotek vermek zorunda kalmayacağı ve sorunun çözüme kavuşacağı vurgulanmıştı.

Şirketin,10 milyon lira sermaye ile Türkiye İhracatçılar Meclisinin yüzde 95 (9 milyon 500 bin lira), Eximbank'ın yüzde 5 (500 bin lira) ortaklığı ile 14 Ekim'de kurulduğu; ancak ilerleyen dönemde 61 ihracatçı birliğinin de gerekli sermaye katkısı ile şirkete ortak olması yönünde kanun çalışmalarının devam ettiği, ihracata yönelik büyüme modeli hedefi doğrultusunda ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler ile uğraşan firmalara yönelik ihtisaslaşmış bir "İhracat Kredi Garanti Fonu" oluşturulması, küçük ölçekli firmaların da ihracat kredisi bağlamında finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması ve ihracatın tabana yayılması sağlanarak, ihracat hacminin sürdürülebilir şekilde artırılmasına çalışılacağı ifade edilmiştir.

Bu kapsamda yapılan kanun çalışmalarından biri olduğu anlaşılan 7341 Sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 06.11.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Kanun’da yer alan düzenlemelerden öne çıkanların detayları, aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.

İhracatı Geliştirme (İGE) A.Ş.’nin Gelirleri ve Sermaye Yapısı

“5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”un;

  • 18/2. fıkrasında yer alan “Müsteşarlığın” ibaresi “Ticaret Bakanlığının” şeklinde,
  • 18/3. fıkrasında yer alan “Hizmet sektörü” ibaresi “Hizmet sektörleri” şeklinde ve “beş katı arasında” ibaresi “yirmi katı arasında yıllık cirolara göre” şeklinde değiştirilmiş,
  • 18/5. fıkrasının 3 ve 4. cümleleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Mal ve hizmet ihracatçılarının finansman ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlamak ve teminat yetersizliği içinde olan ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla TİM’in ortaklığında kurulan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin sermayesine eklenmek üzere, ihracat işlemleri üzerinden FOB bedelin on binde üçüne kadar Ticaret Bakanlığınca belirlenen oranda ek nispi ödeme kesintisi yapılacağı ve hizmet sektörleri için İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin sermayesine eklenmek üzere, on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin on katına kadar Ticaret Bakanlığınca yıllık cirolara göre belirlenen tutarda ilave yıllık aidat tahsil edileceği hususu 5910 sayılı Kanuna eklenmiştir.

Ticaret Bakanlığı, Türkiye Tanıtım Grubunun Tasfiye Edilmesi ile İhracatçı Birliklerinin de İGE A.Ş.’ye Sermaye Katkısı Sağlaması Konularında Yetkili Olacaktır

5910 sayılı Kanuna Geçici 3. madde eklenmiştir. Buna göre;

  • Maddenin yürürlüğe girdiği 06.11.2021 tarihi itibariyle TİM nezdinde faaliyet göstermekte olan Türkiye Tanıtım Grubunun tasfiyesi ile varlıklarının kısmen ya da tamamen İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine sermayesine eklenmek üzere aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Ticaret Bakanlığınca belirlenecektir.
  • Yukarıda belirtilen tarihte ihracatçı birliklerinin yedek akçe hesaplarında bulunan meblağlar Ticaret Bakanlığınca belirlenen tutarda İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine sermayesine eklenmek üzere sermaye taahhüdü ödemesi olarak aktarılacaktır.

İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE A.Ş.)’ye Sağlanan Vergisel Avantajlar

İşbu Rehberimizin konusunu oluşturan 7341 sayılı Kanunla İGE A.Ş.’ye yönelik bir takım vergisel avantajlar sağlanmıştır. Sözü edilen avantajlar aşağıdaki gibidir:

İGE A.Ş. Kurumlar Vergisinden Muaf Olacaktır

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Muafiyetler” başlıklı 4/1. fıkrasına “p” bendi eklenmiştir. Böylelikle 18/6/2009 tarihli ve 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18. maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla kurulan kurumlar” kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur. İGE A.Ş., bu düzenleme kapsamında, ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla kurulduğundan kurumlar vergisi muafiyeti tanınmış olmaktadır.

İGE A.Ş.’ye Ait Gelirler İçin Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. Maddesi Kapsamında Stopaj Yapılmayacaktır

Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) menkul kıymet işlemlerinde tevkifat uygulamasını içeren geçici 67. maddesinde bazı menkul sermaye iradı ve menkul kıymet alım satım kazançları için stopaj yoluyla özel bir vergileme öngörülmüştür.

Sözü edilen maddenin 5. fıkrasında ise “Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4/1. fıkrasının (l) bendi kapsamına giren kurumlar (Yabancı ülkeler veya uluslararası finans kuruluşları ile yapılan malî ve teknik işbirliği anlaşmaları çerçevesinde yalnızca kredi teminatı sağlamak üzere kurulmuş olup bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları teminat sorumluluk fonlarına ekleyen ve sahip oldukları fonları ortaklarına dağıtmaksızın, kredi sağlayan banka ve kuruluşlara yatıran kurumlar) ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmaz.” hükmü yer almaktadır.

7341 sayılı Kanunun 4. maddesinin yürürlüğe girdiği 06.11.2021 tarihi itibariyle, GVK’nın geçici 67. maddesinin (5). fıkrasında yer alan “(1) bendi” ibaresi “(1) ve (p) bentleri” şeklinde değiştirilmiştir.

Bu değişiklik sonucunda, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4/1. fıkrasının (1) ve (p) bentleri kapsamına giren kurumlar ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmayacaktır.

Böylelikle, İGE A.Ş.’nin gelirleri üzerinden GVK’nın geçici 67. maddesi kapsamında stopaj yapılmaması sağlanmış olmaktadır.

İGE A.Ş.’nin Kredi Teminatlarına İlişkin İşlemlerinde Düzenlenen Kağıtlar Damga Vergisinden İstisna Edilmiştir

Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun “V-Kurumlarla ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (22) numaralı fıkrasında yer alan “Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 7/24 numaralı bendinde” ibaresi “13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (p) bentlerinde” şeklinde değiştirilmiştir.

Böylelikle, İGE A.Ş.’nin kredi teminatlarına ilişkin işlemlerinde düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

Kredi Teminat İşlemleri KDV’den İstisna Edilmiştir

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-e bendinde yer alan “Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 7. maddesinin (24) numaralı bendinde” ibaresi “5520 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (p) bentlerinde” şeklinde değiştirilmiştir. Böylelikle, İGE A.Ş. nin kredi teminat işlemleri KDV’den istisna edilmiştir.

İGE A.Ş Tarafından Verilecek Kefaletler Harçtan İstisna Edilmiştir

Harçlar Kanunu’nun 123/3. maddesi uyarınca, Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından verilecek kefaletler harçtan müstesnadır.

Bu defa, Harçlar Kanunu’nun 123/3. maddesinde yer alan “Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi” ibaresi “Kredi Garanti Fonu Anonim Şirketi ve 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4. maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde belirtilen kurumlar” şeklinde değiştirilmiştir. Böylelikle, İGE AŞ tarafından verilecek kefaletler harçtan istisna edilmiştir.

Serbest Bölge Kurucu ve İşletici Şirketlerine Sağlanan Vergisel Avantajlar

Serbest Bölgeler Kanununa eklenen “Ek 4. Madde” gereği, 06.11.2021 tarihinden sonra ilk kez faaliyete geçecek serbest bölgelerde, işleticilerin serbest bölgelerin işletilmesi ile ilgili faaliyetlerden elde ettikleri kazançları, 30 yılı geçmemek ve Ticaret Bakanlığınca kendilerine verilecek ilk faaliyet ruhsatında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesna olacaktır.

Sözü edilen istisna, münhasıran alım satım veya depo işletmeciliği faaliyet ruhsatı sahibi kullanıcılardan elde edilen kazançlar ile Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini kapsamayacaktır. Böylelikle, serbest bölgelerdeki işletmelerin daha ziyade imalat işletmesi olarak kurulmalarının sağlanması amaçlanmaktadır.

Üzerinde Yazılı Düzenleme Tarihinden Önce Çekin Ödenmek İçin Muhatap Bankaya İbrazı

Çek Kanunu'nun geçici 3. maddesinin 5. fıkrasında yer alan 31.12.2021 tarihi "31.12.2023" olarak değiştirilerek, üzerindeki yazılı keşide tarihinden önce çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazını geçersiz kılan düzenlemenin uygulama süresi 31.12.2023 tarihine uzatılmıştır.

Buna göre, vadeli çeklere reeskont ayırma imkanı 31.12.2023 tarihine kadar devam edecektir.

İşbu Rehberimizin konusu oluşturan 7341 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayımlanan haline buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla.

Dosyalar